SAMEN

Wij, Netwerk Leiden Duurzaam en alle mede-ondertekenaars, roepen iedereen en met name de gemeente op, om de ernst van de klimaat- en ecologische crisis te onderkennen en daarnaar te handelen. Laten we samen de boodschap uitdragen wat er nodig is om een catastrofe af te wenden, én dat dit mogelijk is. We moeten én kunnen forse stappen zetten, ook in onze manier van leven. Er liggen diverse kansen! Laten we die samen verder ontdekken.
Samen, met elkaar. Maar gemeente, neem hierin alstublieft uw leidende rol.

URGENTIE

Er komt veel op ons af: de stijgende zeespiegel, overstromingen, extreme droogte, hongersnood, uitsterven van talloze diersoorten, natuurrampen en klimaatvluchtelingen. Maar ook dichterbij: stikstof, droogte, overstromingen.
Dat willen we allemaal niet! Maar de rapporten van het IPCC waarschuwen dat dit nu al aan de hand is. En steeds riskanter wordt.

ACTIE NU

Dus moeten we met zijn allen aan de slag.
Nu.
Gelukkig is er nog veel te winnen. Als we het probleem onder ogen zien. En de droom van een inclusieve en duurzame wereld voor ogen houden. En overgaan op een circulaire economie binnen het draagvlak van onze planeet. Dan kunnen we de toekomst met meer vertrouwen tegemoet zien. Maar dan moet de verduurzaming wel systematischer en grootschaliger worden aangepakt. Ook in onze Sleutelstad. Met graag een regierol voor de gemeente.

WAT

Er wordt in Leiden al veel ondernomen. Door de gemeente zelf, en door tientallen vrijwilligers, zoals bewonersgroepen, energiecoaches, Energiefixers en de wijkambassadeurs. Alleen is het helaas nog niet genoeg. Besparen op het energieverbruik, duurzamer en groener eten, minder onnodige consumptie en productie, meer groen op straat: allemaal stappen in de goede richting, maar nog niet genoeg.
Een nog systematischer en grootschaliger aanpak is nodig.

Daarom stellen wij concreet 7 acties voor:

• Een STATEMENT, dat de gemeente alles wil doen om de klimaat- en ecologische crisis af te wenden. Misschien zelfs de noodtoestand uitroepen, zoals ook Amsterdam en Londen al gedaan hebben.
• Een DUURZAAMHEIDSCENTRUM, fysiek en online: om alle bewoners te informeren, motiveren en te ondersteunen om hun woning en leven te verduurzamen. Een duidelijke, centrale, 1^e-lijns plek waar je als bewoner of organisatie terecht kunt, en altijd verder wordt geholpen, wat je vraag ook is. 
• Enkele PROJECTBUREAUS voor de belangrijkste verduurzamingsthema’s. Deze voeren de regie om bijvoorbeeld systematisch alle woningen/gebouwen in Leiden in een zo hoog mogelijk tempo te verduurzamen. Zoals de gemeente vanuit het isolatieprogramma al is begonnen voor goedkope woningen: straat voor straat de gebouweigenaren van A tot Z ontzorgen. En dan niet alleen voor de energietransitie, maar ook voor andere thema’s als circulariteit, groen, mobiliteit en levensstijl.
• Een BROEDPLAATS waar op alle terreinen verkend, geëxperimenteerd en geïnnoveerd kan worden, juist ook om concrete maatregelen te kunnen nemen die zoden aan de dijk zetten.
• Een DUURZAME PROJECTENPLEIN waar je op kunt geven dat je een klus, project of baan hebt die gedaan moet worden, dan wel om je tijd en vaardigheden aan te bieden.
• Een COMMUNICATIE-CAMPAGNE: maandelijks een informatieve, enthousiasmerende update geven van de vorderingen, de mogelijkheden en de behaalde successen, op weg naar een concrete doelstelling, zoals bijvoorbeeld ‘Leiden duurzaam in 2035’.
• Een doorlopend BURGERBERAAD, om de lastigste dilemma’s te beslechten en moeilijke niet-eenduidige knopen door te hakken. 

Laten we deze punten concreet maken. Laten we met elkaar, jong en oud, onbevangen en ervaren, vrijwillig en professioneel, individueel en in organisaties, nieuwe, duurzame wegen inslaan, en zo bouwen aan een duurzaam Leiden.

Het kan! Als we het doen.

Hoe?
In de bijlage staan de 7 punten uit dit pamflet nader uitgewerkt.

Maar de kern is dit: wij vragen u als gemeente om de verduurzaming te coördineren en systematischer en grootschaliger aan te pakken. Tegelijkertijd vragen wij iedereen nadrukkelijk om de gemeente daarbij te helpen. Niet tegenover elkaar maar naast elkaar, met iedereen van goede en groene wil. Zodat ook onze kinderen en kleinkinderen nog kunnen genieten van de prachtige stad die Leiden is.

BIJLAGE:

DE UITWERKING

1. Statement
   Met een concreet statement kan de gemeente aangeven de ernst van de klimaat- en ecologische catastrofe te onderkennen. Er zijn meerdere manieren om dit te doen:
   • We kunnen als gemeente Leiden, in navolging van o.a. Amsterdam en Londen, de klimaatnoodtoestand uitroepen;
   • Burgemeester Lenferink kan, in navolging van burgemeester Van der Werf in 1574, de bevolking moed inspreken: ‘Ook al is het moeilijk: hou vol! We kunnen dit! We hebben voor hetere vuren gestaan!’
2. Duurzaamheidscentrum
   Voortbouwend op het idee uit de motie van de Partij van de Dieren kunnen we de informatie en ondersteuning voor de bewoners verder vergemakkelijken: met een (mobiel, maar liever nog) permanent duurzaamheidscentrum, waar bewoners informatie kunnen krijgen, voorlichtingsbijeenkomsten worden georganiseerd, wellicht dialogen worden gevoerd over heikele onderwerpen en wordt gedroomd en gebrainstormd over een inclusieve, duurzame toekomst.
   Dit kan ook in de vorm van een goed toegankelijke website waar bewoners met al hun vragen terecht kunnen, en vanwaar ze kunnen worden doorverwezen naar de best passende (gemeentelijke) afdeling, energiecoach, energieloket of andere relevante partij.
   We kunnen én het stikstofprobleem verminderen én de boeren helpen, door vaker biologisch, lokaal en plantaardig te eten en daarvoor iets meer te willen betalen, en ideeën uit te wisselen hoe dit voor iedereen betaalbaar kan blijven.
   Ook kan het duurzaamheidscentrum bijvoorbeeld bewoners uitnodigen om hun ecologische voetafdruk te berekenen en vervolgens te verkleinen.
3. Projectbureaus
   De belangrijkste taak van de projectbureaus is om de concrete uitvoering te coördineren en de verduurzaming te versnellen. Bijvoorbeeld bij de energietransitie door, net als bij de aanpak bij de 150 goedkope woningen in spoor 1 van de isolatie-aanpak, alle woningen van Leiden straat voor straat te verduurzamen.

   Zij kunnen bijvoorbeeld helpen om onevenredig belemmerende regelgeving (bijvoorbeeld van de welstandsregels) af te schaffen of te beperken, zodat de kloof tussen gemeente en bewoners wordt verkleind.
   Het gaat hierbij o.a. om: huizen isoleren, kleiner wonen, spullen (auto’s) meer huren in plaats van bezitten, meer groen in de straat, minder ver op vakantie, minder vlees eten.

   Daarnaast kunnen we, ondanks de beperkte invloed van Leiden op Nationale en Europese wetgeving, signaleren welk beleid er van Den Haag en Brussel nodig is om onze prachtige stad te behouden bij een onzekere toekomst – zoals het afschaffen van fossiele subsidies, een verbod op fossiele reclames, het opheffen van energie-armoede en een wekelijkse persconferentie van het kabinet over urgentie, maatregelen en vorderingen. Grootschalige wijzigingen in de wet zijn cruciaal en vereisen de hulp en verantwoordelijkheid van onze regering om te worden uitgevoerd.

4. Broedplaats
   In de broedplaats kan, in samenwerking met universiteit, hogeschool, Ideewinkel, Stadslab en andere relevante organisaties, worden uitgedacht hoe we de omslag naar een echt duurzame stad vorm kunnen geven. Wat belemmert bewoners tot nu toe? Hoe kunnen we die belemmeringen wegnemen? Welke organisaties en mensen zijn nu al bezig met die omslag? Wat hebben zij te bieden, en wat hebben zij nodig?
   Er zijn honderden Leidenaren die bij willen dragen; in het Duurzaamheidscentrum én in de broedplaats kunnen we de duurzame vraag en het duurzame aanbod van ideeën, menskracht en concrete producten bij elkaar brengen.
5. Duurzame projectenplein
   Op het fysieke en/of virtuele duurzame projectenplein kunnen bewoners en organisaties zich opgeven als ze een grote of kleine verduurzamingsklus hebben waar ze iemand voor zoeken. Of juist als ze hun tijd en vaardigheden aan willen bieden. Klussen kunnen groot of klein zijn, eenmalig of periodiek, vrijwillig of betaald, voor één of meer personen, voor praktisch of  denk-werk. 
6. Communicatie-campagne
   Hoewel de meeste Leidenaren zich meer of minder bewust zijn van de klimaatproblematiek blijken weinig Leidenaren alle mogelijkheden te kennen om hun woning en leven daadwerkelijk duurzamer te maken.
   Een stevige communicatiecampagne is wenselijk, waarmee iedereen gewezen wordt op de vele ondersteuning die nu al beschikbaar is. Die nog aangevuld kan worden met de eerder genoemde Projectbureaus en het Duurzaamheidscentrum.
   Speciale aandacht verdienen de bewoners die financieel minder draagkrachtig zijn, moeite hebben met lezen of geen Nederlands spreken.
7. Burgerberaad
   De kracht van persoonlijk contact kan helpen om samen tot een oplossing te komen, óók als die voor sommige mensen moeilijk of pijnlijk is. In een burgerberaad wordt gebruik gemaakt van enerzijds persoonlijk contact tussen de leden van het burgerberaad onderling, en anderzijds tussen de leden en experts.
   Bij een permanent Burgerberaad kunnen meerdere vraagstukken worden opgelost.